Nagły dylemat. Chcecie uczyć się portugalskiego, a tutaj okazuje się, że chyba nie wszędzie ten portugalski jest taki sam. Jak to jest? Historycznie wiadomo, że portugalski rozpowszechnił się na świecie poprzez portugalskie podboje w czasach odkryć geograficznych. Tym samym po portugalsku mówi się nie tylko w Portugalii, ale także w krajach takich jak: Brazylia, Angola, Mozambik, Gwinea Bissau, na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej oraz Wyspach Zielonego Przylądka. Jest to także język urzędowy w Makau, Timorze Wschodnim oraz Gwinei Równikowej. Szacuje się, że po portugalsku mówi 260 milionów osób (dane na 2020 rok) i że jest to piąty język na świecie pod względem liczebności rodzimych użytkowników języka. Zaskoczeni? Pewnie trochę tak. Pikanterii dodaje fakt, że wyróżnia się dwie normy portugalskiego: wariant brazylijski i europejski.

Zajrzyj także: Nauka języka portugalskiego

KTÓRY WARIANT WYBRAĆ?

To zależy czym się sugerujecie i jakie są Wasze motywacje. Jeżeli rozpatrywać odległość, to z Polski oczywiście bliżej Wam będzie latać do Portugalii niż do Brazylii. Jeżeli Waszą motywacją są znajomi lub praca, to wiadomo, że lepiej mówić w wariancie językowym, którym akurat oni się posługują. Jeżeli sugerujecie się dostępem do materiałów, to łatwiej póki co o materiały w normie brazylijskiej. Który wariant jest prostszy? Zdecydowanie wariant brazylijski. Brazylijczycy mają większą elastyczność, jeśli chodzi o gramatykę i łatwiejszą wymowę. Jednak to właśnie specyficzna wymowa może być dla niektórych zniechęcająca do nauki języka. Dla wielu osób jest to forma zbyt „przesłodzona”, jakby się mówiło do małego dziecka. Wolą w związku z tym szeleszczący wariant portugalski. O wiele też łatwiej przejść z normy europejskiej na brazylijską niż z brazylijskiej na europejską. Bywa, że Brazylijczycy w ogóle nie rozumieją Portugalczyków. Porównanie obu wersji możecie np. usłyszeć poniżej. Więcej osób na świecie posługuje się normą brazylijską.

Warto też przemyśleć przy wyborze wariantu językowego która mentalność Wam bardziej odpowiada. Portugalia i Brazylia to wg mnie dwa różne światy, inne podejścia do życia, sposoby myślenia.

Zajrzyj także: 10 rzeczy, które zaskoczyły mnie w Brazylii

JAK ODRÓŻNIĆ PORTUGALSKI EUROPEJSKI OD BRAZYLIJSKIEGO?

Już na pewno wiecie, że po wymowie. Trzeba też zaznaczyć, że akcenty różnią się między sobą także wewnątrz Brazylii i Portugalii. Inaczej mówi ktoś na Azorach i ktoś z Portugalii kontynentalnej, inaczej ktoś z Rio de Janeiro i północy Brazylii, itd. Mimo tego, jeżeli usłyszycie słodki, miękki portugalski, to raczej powinniście mieć pewność, że to ktoś z Brazylii. Szeleszczący, szorstki, zamknięty portugalski, to zdecydowanie portugalski z Portugalii. Gdy byłam w Brazylii w São Paulo brano mnie za kariokę, mieszkankę Rio de Janeiro, ponieważ mimo próby adaptacji mojego portugalskiego z PT na portugalski z BR, nadal bardzo szeleściłam, a właśnie w rejonie Rio wymowa „s” jest nieco inna niż w innych regionach Brazylii. Nie powinna dziwić różnorodność wymowy w Brazylii. W końcu to kraj niemalże wielkości Europy! Oprócz wymowy znaczące są też różnice gramatyczne oraz w słownictwie, o czym więcej poniżej.

Zajrzyj także: Jak efektywnie uczyć się języka obcego?

PODSTAWOWE RÓŻNICE GRAMATYCZNE

Koncentruję się tutaj tylko na różnicach, które są łatwe i szybkie do wyłapania. Im więcej będziecie się uczyć, tym więcej będziecie dostrzegać różnic, a zapewniam, że jest ich całkiem sporo.

• W rozmowach z Brazylijczykami spostrzeżecie się, że używają oni formy „você” (3.os. l.poj), która zarówno obsługuje formę „ty” jak i „pan, pani”. Wypływa to oczywiście znacząco na wypowiedź, ponieważ Portugalczyk w tych samych okolicznościach użyje różnych osób (2.os.l.poj. i 3 os. l.poj) i tym samym czasowników w różnej liczbie.
• Kolejną różnicą, którą od razu odczujecie, jeśli znacie wariant europejski, jest pomijanie rodzajników przy zaimkach dzierżawczych. Zamiast napisać „o meu filho”- „mój syn”  (wariant europejski) Brazylijczyk napisze „meu filho”(pomija rodzajnik „o”). Czasami, gdy chcę się zorientować, w którym wariancie jest napisany tekst, skanuję go szybko wzrokiem w poszukiwaniu rodzajników. Jeśli widzę dużo „você” w tekście i pominięcie rodzajników przy zaimkach dzierżawczych, to mam pewność, że to wariant brazylijski.
• Konstrukcja peryfrastyczna „estar a+infinitivo” w wariancie europejskim jest zastąpiona konstrukcją „estar+gerúndio” w wariacie brazylijskim. Jeżeli w rozmowie wychwycicie dużo form odczasownikowych zakończonych na „-ando” , „indo”, „-endo”, to rozmawiacie z Brazylijczykiem/Brazylijką.

PRZYKŁADOWE RÓŻNICE W SŁOWNICTWIE

Słówek, które różnią oba warianty jest cała masa, co niekiedy prowadzi do przezabawnych portugalsko-brazylijskich sytuacji. Już na powitanie od Brazylijczyka usłyszycie: „Oi”, a od Portugalczyka „Olá”, by powiedzieć sobie „Cześć”. Jeżeli osłuchaliście wideo powyżej, to już poznaliście niektóre wyrazy inne lub inaczej używane w PT/BR. Poniżej lista przykładowych słówek i ich odpowiedniki w języku polskim.:)

Zajrzyj także: Falsos amigos w hiszpańskim i portugalskim

Chętnie się dowiem którego wariantu językowego się uczycie i dlaczego:) Napiszcie w komentarzach! Jeśli chcecie poćwiczyć swój portugalski, to wiecie, gdzie mnie znaleźć:

• na fb
• na Insta
• na grupie nauki portugalskiego
• A! I zapisz się do newslettera, by otrzymać darmowego e-booka o Portugalii! Koniecznie potwierdź subskrypcję.
• mailem: anna@magellanka.pl

Możesz także u mnie nabyć materiały do nauki portugalskiego w sklepie.

Zapraszam na lekcje portugalskiego! Até já!