Uwaga! Uwaga! Wszyscy przygotowani? A w szczególności Katowice, Łódź, Warszawa i Gdańsk? W tych czterech miejscowościach od kwietnia do września będzie odbywać się Tydzień Filmu Portugalskiego, który baaardzo wszystkim polecam. Jest to naprawdę szczególna okazja, by poznać bliżej kino portugalskie i tym samym jeszcze bardziej poznać Portugalię. Gdzie zatem się spotykamy?
Katowice 4-13 kwietnia Gdzie? Kino Światowid
Łódź 6-15 czerwca Gdzie? Narodowe Centrum Kultury Filmowej
Warszawa 20-29 czerwca Gdzie? Kino Muranów
Gdańsk 5-14 września Gdzie? Kino Instytutu Kultury Miejskiej
KINOOCEANY
Na stronie Kinooceanów czytamy:
„Kinooceany nie są – i nie zamierzają być – „the best of” portugalskiej kinematografii. Jest to program skupiony na współczesnym portugalskim kinie i jego najnowszej historii, stawiający pytania i mający nadzieję wywołania debaty na temat obecnych w jego obszarze praktyk filmowych. Opierając się na bogatym archiwum, które obejmuje ponad 100 lat, Kinooceany starają się przedstawić Portugalię i jej rzeczywistość poprzez kino i odwrotnie, kino portugalskie poprzez portret kraju uchwycony obiektywem najbardziej przekonujących reżyserów filmowych.”
Jakie filmy zobaczymy podczas Tygodnia Filmu Portugalskiego?

Kadr z filmu ZIELONE LATA
LISTA FILMÓW
Już teraz możesz przyjrzeć się szczegółowo programowi i wybrać coś dla siebie. Zauważ, że najstarszy film pochodzi z 1963 roku, a najnowszy z 2023:
Otwarcie:
* Zielone lata / Os Verdes Anos, reż. Paulo Rocha, Portugalia 1963, 88’25’’
* Wynalazek miłości / A Invenção do Amor, reż. António Campos, Portugalia 1965, 29’10’’ + Rewolucja / Revolução, reż. Ana Hatherly, Portugalia 1975, 11’42’’ + Dina i Django / Dina e Django, reż. Solveig Nordlund, Portugalia 1981, 76’17’’
* Portugalskie pożegnanie / Um Adeus Português, reż. João Botelho, Portugalia 1985, 83’13’’
* Xavier, reż. Manuel Mozos, Portugalia 2002, 95’15’’
* Krew / O Sangue, reż. Pedro Costa, Portugalia 1989, 95’
* Odkupienie / Redemption, reż. Miguel Gomes, Portugalia, Francja, Niemcy, Włochy 2013, 27’ + John From, reż. João Nicolau, Portugalia 2015, 95’
* Aquapark / Aquaparque, reż. Ana Moreira, Portugalia 2018, 17′ + Pijak / O Bêbado, reż. André Marques, Portugalia 2023, 120’22’’
* Campos Belos, reż. David Ferreira, Portugalia 2023, 19’08’’ + Rio Corgo, reż. Sérgio Da Costa, Maya Kosa, Szwajcaria, Portugalia 2015, 95’
* Lizbona, prowincja / Lisboa-Provincia, reż. Susana Nobre, Portugalia 2011, 18’ + Cidade Rabat, reż. Susana Nobre, Portugalia 2023, 101’
* Arena, reż. João Salaviza, Portugalia 2009, 15′ + Manga d’Terra, reż. Basil da Cunha, Szwajcaria, Portugalia 2023, 96′
* Ci, którzy czekają na buty zmarłych, umierają boso / Quem Espera por Sapatos de Defunto Morre Descalço, reż. João César Monteiro, Portugalia 1970, 33′ + Zéfiro, reż. José Álvaro Morais, Portugalia 1993, 52′
* Chwała filmom kręconym w Portugalii / A Glória de Fazer Cinema em Portugal, reż. Manuel Mozos, Portugalia 2015, 16’47’’ + Klub Nicość – Jestem nikim / The Nothingness Club – Não Sou Nada, reż. Edgar Pêra, Portugalia 2023, 92’10’’
* Doc’s Kingdom, reż. Robert Kramer, Francja, Portugalia 1988, 90’
Zamknięcie:
* Pod płomieniem świecy / Sob a Chama da Candeia, reż. André Gil Mata, Portugalia, Francja 2023, 109’

Film z kadru ZÉFIRO
OPIS FILMÓW
Szczegółowy opis filmów można znaleźć tutaj. Wybrałam jednak z programu cztery realizacje, aby pokazać różnorodność filmów i złożoną tematykę:
ZIELONE LATA – OS VERDES ANOS
Jak chcą niektórzy – film, od którego zaczęło się kino portugalskie, nagrodzony w Locarno kultowy klasyk wyznaczający początek ery Cinema Novo (Nowego Kina). Pełnometrażowy debiut Paulo Rochy opowiada historię miłości pracującego w zakładzie szewskim Júlia (Rui Gomes) i pokojówki Ildy (debiutująca tu Isabel Ruth, późniejsza diwa kina portugalskiego). Oboje przybyli do Lizbony z prowincji, licząc na lepszą przyszłość i to właśnie nieprzejednane w swojej dynamice miejskie życie stanie się przyczyną finałowej tragedii.
POD PŁOMIENIEM ŚWIECY – SOB A CHAMA DA CANDEIA
André Gil Mata powraca do S. João da Madeira i w ziejącym pustką, zabytkowym rodzinnym domu realizuje pomysł sprzed lat – historię życia swojej babki Alziry, która była już bohaterką nakręconego tam filmu Cativeiro(2012). Tym razem w centrum opowieści reżyser umieszcza Alzirę (Eva Ras) i jej wieloletnią służącą Beatriz (Márcia Breia), dwie stare kobiety, które spędziły ze sobą całe swoje dorosłe życie, a teraz trwają w niezmąconej ciszy domostwa, pośród własnych myśli, wspomnień i niezamkniętych spraw.
PORTUGALSKIE POŻEGNANIE – UM ADEUS PORTUGUÊS
Wyrazisty artystycznie głos potępiający portugalską wojnę kolonialną. João Botelho pokazuje jej bezsens i cichy dramat za pomocą historii rodziny, która straciła w Angoli syna, męża i brata. Reżyser podbija kontrast, dzieląc akcję na dwie części: pokazany w czerni i bieli afrykański las, gdzie w 1973 roku samotny oddział Portugalczyków walczy z niewidzialnym wrogiem oraz kolorową Lizbonę z lat 80., w której kilka dni spędzają rodzice żołnierza, spotykając się ze swoim drugim synem i wdową po pierwszym. Kipiące witalnością, miasto zdaje się pozostawać w opozycji do pogrążonych w dziwnym letargu bohaterów. Żałobny majestat roztapia się w słońcu, ale smutek przenika każdą komórkę powojennego świata.
MANGA D’TERRA
Dziewczyna z Wysp Zielonego Przylądka przybywa do Lizbony, by pomóc swojej rodzinie pozostawionej w ojczyźnie. Próbuje wtopić się w lokalną społeczność, ale spotyka opór. Ucieczką od problemów jest dla niej muzyka. Współpracujący z da Cunhą artyści – Eliana Rosa (zjawiskowa odtwórczyni głównej roli), Henrique Silva i Luis Firmino – wykorzystują tradycyjne gatunki morny, coladeiry, funaná w połączeniu z funkiem, zouk rockiem i jazzem, tworząc muzyczny krajobraz wielokulturowej stolicy Portugalii.
Idziesz ze mną do kina?:D

Kadr z filmu MANGA D’TERRA
Até já,
Ania
P.S. Dziękuję Kinooceanom za udostępnienie materiałów do stworzenia tego artykułu.
Zdjęcie główne to kadr z filmu „POD PŁOMIENIEM ŚWIECY”